American Beauty
|
Lester |
My name is Lester Burnham. This is my neighborhood; this is my street; this is my life. I am 42 years old; in less than a year I will be dead. Of course I don't know that yet, and in a way, I am dead already. |
 Heel zelden zie ik een film die zoveel indruk maakt dat ik nog precies weet waar en wanneer ik deze voor het eerst zag*. American Beauty was voor mij zo'n film.
(* de 1e keer in een budgetmotel in Phoenix tijdens een vakantie in de Verenigde Staten met mijn toenmalige vriendin).
American Beauty is een cinematografisch pareltje. Een film waar zelfs ik als beroepscriticus haast superlatieven tekort kom om de makers recht te doen. American Beauty is wat mij betreft een meesterwerk. Briljant acteerwerk, een weergaloos script en visueel geweldig vorm gegeven waarbij elk detail, elke lichtinval bijna een kunstwerkje op zich is.
De film pakt je direct al wanneer de camera langzaam vanuit de lucht inzoomt op een keurige straat in een suburb, terwijl hoofdpersonage Lester middels een voice-over de introductie geeft over zijn leven... en over zijn aankomende dood. Lester, een 42-jarige man in een midlifecrisis, zit gevangen. Gevangen in een liefdeloze relatie met Carolyn, zijn succes gedreven ietwat hysterische vrouw. Gevangen in zijn gezin. Gevangen in zijn baan. En boven alles gevangen in een soort van leegheid van het leven in een (iets te?) nette Amerikaanse suburb.
|
Lester |
Both my wife and daughter think I'm this gigantic loser and they're right, I have lost something. I'm not exactly sure what it is but I know I didn't always feel this... sedated. But you know what? It's never too late to get it back. |
Wanneer Lester samen met zijn vrouw een cheerleader-optreden van dochter Janie bijwoont begint hij te ontwaken uit zijn 'coma'. Hij valt als een blok voor de tiener Angela, een vriendin van Janie, Begeesterd door Angela's uitstraling voelt hij voor het eerst sinds jaren weer wat leven door zijn aderen stromen.
Wanneer hij kort daarna getuige is hoe zijn excentrieke overbuurjongen Ricky ontslag neemt van een catering baantje is zijn wake-up-call compleet. Lester slaat helemaal los. Hij neemt ontslag, koopt een dure sportauto van zijn ontslagpremie en begint wiet te roken (geleverd door overbuurjongen en zijn 'personal hero' Ricky) Ook gaat hij zijn lichaam trainen om indruk te maken op Angela. Dat laatste tot afgrijzen van zijn dochter Janie.("I need a father who's a role model, not some horny geek-boy who's gonna spray his shorts whenever I bring a girlfriend home from school.")
Ook al zorgt Lester's transformatie voor veel drama in zijn directe omgeving. Je ziet Lester tot leven komen en iets terugvinden van hetgeen hij was kwijtgeraakt.
|
Lester |
I feel like I've been in a coma for the past twenty years.
And I'm just now waking up. |
|
|
It's a great thing when you realize you still have the ability to surprise yourself. |
American Beauty is doorspekt met intelligente humor. Zo is bijvoorbeeld de rol van zijn materialistische en ietwat hysterische vrouw Carolyn vaak hilarisch. Carolyn is makelaar en gaat vreemd met de lokale 'real-estate king' Buddy Kane ("In order to be successful, one must project an image of success at all times.") Wanneer ze betrapt worden door Lester (die inmiddels werkzaam is bij een hamburgerketen) levert dat een van de meest grappige scènes van de film op.
Ook de terugkerende affirmaties van Carolyn zoals "I will sell this house today" en "I refuse to be a victim" zijn vaak hilarisch en tragikomisch.
Het lijkt tevens een bewuste steek onder water van de filmmakers gericht op dergelijke zelfhulp technieken. (Carolyn's mantra's zijn geïnspireerd door een leermeester op een zelf-hulp-tape...)
Toch is American Beauty naar mijn idee eerder een drama dan een comedy. American Beauty is dan ook geen gemakkelijke film.
De film heeft zowel iets geruststellend en hoopgevends als een gitzwarte kijk op het burgerbestaan. De film ijlt daardoor voor de kijker nog geruime tijd na. Wat heb je nu eigenlijk gezien? Een soms cynische en inktzwarte comedy die de zinloosheid van het bestaan laat zien? Een film die je uitnodigt op een andere manier naar schoonheid te kijken en leert dat deze overal te zien is? ('Look closer') Een film die een inkijkje geeft naar een groepje mensen die alle zoeken naar zingeving in hun leven? Het doet mij in elk geval afvragen welke intenties de makers van de film hadden? Was er een boodschap, en zo ja welke? Of is dit puur aan de kijker? Beauty, is tenslotte, "in the eye of the beholder..."
Misschien zijn deze vragen wel het mooiste wat een film je kan geven en blijft American Beauty daarom juist zo om je heen hangen. De film zet je in elk geval aan het denken. Zeker wanneer Lester (weer middels een voice-over) de film afsluit. Je weet bij deze laatste woorden dat hij dood is. Dus waar komt de stem van deze verteller 'buiten de tijd' vandaan?
" You have no idea what I'm talking about, I'm sure. But don't worry... you will someday"
|
Lester |
I had always heard your entire life flashes in front of your eyes the second before you die. First of all, that one second isn't a second at all, it stretches on forever, like an ocean of time... For me, it was lying on my back at Boy Scout camp, watching falling stars... And yellow leaves, from the maple trees, that lined our street... Or my grandmother's hands, and the way her skin seemed like paper... And the first time I saw my cousin Tony's brand new Firebird... And Janie... And Janie... And... Carolyn. I guess I could be pretty pissed off about what happened to me... but it's hard to stay mad, when there's so much beauty in the world. Sometimes I feel like I'm seeing it all at once, and it's too much, my heart fills up like a balloon that's about to burst... And then I remember to relax, and stop trying to hold on to it, and then it flows through me like rain and I can't feel anything but gratitude for every single moment of my stupid little life... You have no idea what I'm talking about, I'm sure. But don't worry... you will someday. |
Filmfragmenten
|
