Ook ik betrap me steeds vaker op soortgelijke vragen.
De alerte lezer van dit blog heeft het geflirt met de midlifecrisis misschien al eerder opgepikt: artikelen over geluk, winterdips, escapisme, exit-pillen en het onderduiken in 2e levens... Alle konden als mogelijk signaal van een crisis in wording worden gezien.
Je kon er dus bijna op wachten; waar ik mij als mid-dertiger in Australië al indeelde bij de dolende dertigers, ben ik met mijn vierenveertig jaar nu rijp voor het echte werk: De midlifecrisis.
Snelle auto = midlifecrisis?
De klassieke midlifcrisis
Het woord midlifecrisis roept wellicht associaties op van een man die een sportauto koopt, zijn laatste wilde haren verdubbeld via een pijnlijke haartransplanatie en zijn vrouw verruilt voor een twintig jaar jonger exemplaar. Alles om krampachtig de laatste jaren van zijn mannelijkheid ten volle te leven.
Deze invulling van de midlifecrisis zal ongetwijfeld bestaan, maar is mij persoonlijk vreemd. Mijn midlifecrisis is er meer een van de existentiële variant. Met vragen als 'is dit nu alles?' en 'HELP, wat wil ik met de tweede helft van mijn leven nog gaan doen?'
Met name deze laatste vraag is opportuun. Want, met mijn vierenveertig jaar weet ik eigenlijk nog steeds niet wat ik 'later' worden wil. Terwijl het, zoals Stef Bos in een bijna dichterlijke schoonheid samenvat, inmiddels nu al later is.
Doel van het leven
De vraag 'wat wil ik met mijn leven?', blijft voor mij - zoals voor velen - een hele lastige. Een vraag ook die telkens opnieuw terugkomt. Enkele jaren terug schreef ik in dit blog al over deze zoektocht. Existentiële vragen over de zin en het doel van het leven zijn denk ik mens eigen. Ergens in ons complexe systeem is er 'iets' wat vindt dat 'iets' zin moet hebben. Een cursus volg je omdat deze bijvoorbeeld nuttig is voor je werk, je sport of omdat het leuk is. Maar in elk geval moet het gezond (en dus zinvol) zijn en zelfs bij een boswandeling lopen de meeste mensen liever een rondje dan dat je dezelfde weg terugneemt. Want anders gaat er ergens een intern stemmetje spreken, dat zegt: 'Dat is toch zinloos, dan had je net zo goed niet kunnen gaan...'
Alles wat je bewust doet moet zin hebben. Ergens toe leiden. Althans volgens het 'iets'. Voor zover ik dit kan beoordelen is dit typisch iets van de mens. Zo lijkt mijn kat, wiens invulling van de dag verdacht lijkt op die van de dag ervoor, zich niet de vraag te stellen of dit zinvol is. Hij 'is' gewoon.
Hoe dan ook, de vraag 'wat wil ik met mijn leven?' blijft een worsteling. Ik ben dan ook een beetje jaloers op mensen die het wel weten. Of dat nu de zakenman is die vol ambitie zijn 1e miljoen wil binnenhalen of de arts die als wereldverbeteraar voor Artsen zonder Grenzen in den verre gaat werken. Weten wat je wilt is lekker. Het geeft focus.
'En de meesten zijn geworden, wat ze toen niet wilde zijn' (Is dit nu later? - Stef Bos)
Later
Ik denk dat het woordje 'later' hét woord is om de essentie van de midlifecrisis goed te begrijpen. Heel veel in het leven is immers gericht op later. Wanneer je jong bent zal er later van alles komen en daar heb je dan op dat moment al de voorpret van.
Eén van de leukste dingen van jong zijn is dat alles nog voor je ligt! Kleine kinderen vinden bijna alles op deze planeet reuze interessant omdat ze er nog blanco en vol verwondering naar kunnen kijken. Tieners kijken vol spanning uit naar het volwassen worden met alle bijhorende beloftes van seks, zelfstandigheid, geld... De student kijkt vooruit naar een glanzende carrière, het jonge stelletje naar geboorte van hun eerste kind, etc.
Al die voorpret voor later was lekker. Zeker wanneer je, zoals ik, was uitgerust met een soort van grenzeloos optimisme in later. Of het nu ging om de liefde, een carrière, een mooi huis kopen of het ontdekken van de wereld. Later lag er heel wat moois in het verschiet.
'Er zit geen lampje in de maan en Sinterklaas heeft nooit bestaan' (Kermis - Brigitte Kaandorp)
Illusies
Juist voor de veertiger zijn alle ingrediënten voor een goede midlifecrisis aanwezig. Zo op de helft van je leven is het een mooi moment om de tussentijdse balans op te maken. En dan blijkt vaak dat de wat al te geromantiseerde kijk op later inmiddels al lang door het leven is ingehaald.
Even puur voor mezelf sprekend: gouden ideeën voor bedrijven bleken veelal iets minder verguld wanneer deze aan de praktijk getoetst werden. Relaties bleken heel wat ingewikkelder dan ik had gedacht en, zoals dat bij veel mannen gaat, heb ik mijn eigen talenten in retrospectief waarschijnlijk wat overschat. Als mid-veertiger heb ik in elk geval genoeg mislukkingen op mijn conto om een te veel aan enthousiasme voor een nieuw later te temperen. En dat is jammer, want ook al is alle verwachte voorspoed wellicht wat naïef geweest; deze naïviteit was juist de drijvende kracht om op allerlei gebieden veel dingen te ondernemen.
Been-there-done-that
Een ander fenomeen wat bijdraagt aan de midlifeblues is dat je als veertiger al heel wat gedaan hebt. Hierdoor lijkt het alsof er steeds minder 'nieuws' te ontdekken valt: ik noem dit maar even het 'been-there-done-that-syndroom'. Zo heb ik de liefde ervaren, banen gehad, ben ik bedrijven gestart en heb ik al aardig wat van de mooiste plekken op deze wereld bezocht. Wat blijft er dan nog over om te ontdekken?
Het antwoord is ongetwijfeld: 'heel veel', maar dat neemt niet weg dat ik dat 'heel veel' momenteel even niet op het netvlies heb. Ik moet dus op zoek naar wat dat 'heel veel' nog zoal omvat.
De leesbril als symbool
De terugweg
Ook het lijf van de veertiger begint duidelijke signalen van verval te tonen. Zo zal ik er dit jaar niet aan ontkomen een leesbril aan te schaffen die voor dichtbij gaat corrigeren, wat mijn contactlenzen al lang voor veraf doen. Ook mijn benen voelen 's ochtends bij het opstaan niet meer honderd procent soepel aan en lijken als een soort diesel even warm te moeten draaien. De benodigde tijd om te recupereren van een avondje op stap is aanzienlijk langer dan vroeger. En ook de seksuele (levens-?)energie is niet meer wat ze geweest is.
Allemaal op zichzelf geen schokkende zaken, maar het maakt wel dat je rond deze leeftijd voor het eerst het gevoel krijgt op de 'terugweg' te zijn. Met het besef dat de beste jaren mogelijk achter je liggen. En het is juist dit besef dat voor het onbehagen zorgt.
Ook de maatschappij bekrachtigt dit gevoel; soms in hele kleine dingen. Zo ontving ik recntelijk een brief van het tijdschrift het Intermediair dat mijn laatste jaar als gratis lid was ingegaan. Met onderliggend natuurlijk de voorzichtige boodschap dat vijfenveertig-plussers op de arbeidsmarkt wat minder in trek zijn.
Midlife Mojo
Over de midlifecrisis is opvallend weinig te vinden. Zo geeft de domeinnaam www.midlifecrisis.nl niet thuis en bij Bol.com vond ik tot mijn verbazing zelfs geen enkel boek waarin het woord in de titel voorkomt. Ik zou bijna gaan denken dat de midlifecrisis een gat in de markt is! Zeker wanneer ik in een artikel lees dat naar schatting ongeveer 1 op de 4 mensen met een vorm ervan te maken krijgt.
Op Amazon.com is gelukkig wel het nodige te vinden. Met name in de categorie zelfhulpboeken zijn er aardig wat titels die je beloven op weg te helpen in de 'tweede helft' van je leven. Gesteund door een aantal zeer positieve en uitgebreide reviews bestel ik het boek Midlife Mojo. Het boek belooft zelfs antwoorden te hebben op de grote levensvragen*.
Wanneer ik het boek ontvang, gaan mijn nekharen omhoog staan bij het zien van de kaft. De auteur noemt zichzelf: 'The Unstoppable Coach Frankie Picasso...' Yekkie. En na het lezen van de proloog haak ik definitief af. 'The Unstoppable Coach Frankie' legt daarin uit (met opvallend vaak het woord 'I') wat het fundament is waar het boek op is gebaseerd: dat wij spirituele wezens zijn die op aarde zijn gekomen als leerschool op zoek naar ervaringen; dat we alle ervaringen die we meemaken zelf hebben gekozen; dat we eenieder met een reden ontmoeten in het leven en dat ook het kopen van haar boek geen toeval betreft, etc etc. In enkele pagina's komt een hele berg geloofsovertuigingen voorbij die ik gemakshalve even onder het labeltje 'new-age gedachtegoed' plak.
Nu heb ik op zich niets tegen dergelijke geloofsovertuigingen. Wie weet is het allemaal waar, maar mijn voornaamste bezwaar is dat het fundament van het hele boek gebaseerd is op een geloof. En je dus eerst dit geloof moet willen omarmen, wil de inhoud werkelijk waarde krijgen. En ik had het boek niet aangeschaft om bekeerd te worden.
'We komen niets tekort, we hebben alles' (Is dit alles? - Doe Maar)
Luxe probleem
Een midlifecrisis is natuurlijk boven alles natuurlijk een luxeproduct. Wanneer het hoofddoel van de dag is om de maaltijd voor de avond bij elkaar te sprokkelen, zoals voor velen op deze planeet, is er weinig tijd voor midlife-reflectie. De vraag 'is dit alles?' is dan ook een vraag die je met name ziet bij mensen die zo'n beetje alles hebben. Maar juist aan alles hebben zit een keerzijde, want wat is er nog te wensen over als je alles al hebt?
American Beauty
In het lange paasweekeinde haal ik, gezien het thema van dit artikel, de film American Beauty weer eens uit mijn DVD-koffertje. De film pakt mij direct op vrijwel elk niveau en ik bekijk de film maar liefst drie keer! Dat American Beauty op mij zoveel indruk maakt (en maakte) zegt denk ik vooral iets over mij. Of meer algemeen: ik geloof dat een film je alleen compleet pakt wanneer hij resoneert met iets in jezelf. Lachen is herkennen en ook ontroering is herkenning. Ik begrijp de hoofdpersoon Lester dan ook; ik begrijp zijn gevoel iets kwijt te zijn geraakt. En dat hij, wanneer hij iets voelt van hetgeen hij is kwijtgeraakt, bereid is alles te doen om dat gevoel levend te houden. Desnoods ten koste van alles.
Juist de wat excentriekere en rebelse karakters uit de film roepen bij mij veel sympathie op. Deels waarschijnlijk vanwege hun onvermogen om iets van hun leven te maken, waardoor ze op de één of andere manier menselijker worden. Eén van de grootste lessen uit American Beauty is voor mij dat er in dit onvermogen veel humor en schoonheid verscholen zit. Succes is vaak saai, maar het drama en de worsteling zijn interessant en vol diepgang.
Net zoals American Beauty in mijzelf resoneert en bij een ander niet, zullen bovenstaande paar zinnen voor velen wellicht een uiterst vaag verhaal vormen. Maar voor een enkeling weer heel herkenbaar.
Wat nu?
In het artikel 'de midlifecrisis nader bekeken' lees ik over de verschillende uitingsvormen van de midlifecrisis.
Met de meer externe kenmerken zoals een hernieuwde aandacht voor het uiterlijk of een dure sportauto, heb ik weinig tot niets.
Riskante beleggingen en investeringen doen heb ik in een eerder crisisjaar al volop gedaan. Het nemen van ingrijpende en ondoordachte beslissingen heeft een mooie romantiek maar botst teveel met mijn toch best berekenende persoonlijkheid.
Tja, dus wat nu? Moet ik mijn heil maar gaan zoeken in een spirituele stroming of sekte?
Het lijkt er in ieder geval eens te meer op dat zingeving en geloof onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Niet alleen in het voorwoord van Midlife Mojo kwam dit naar voren, ook Lester's laatste (en hoopgevende) woorden in de film American Beauty kunnen niet los van geloof worden gezien. Maar geloof komt (en dat geloof ik) niet per direct op bestelling.
Gelukkig staat onderaan de checklist (aan de hand waarvan je een midlifecrisis kunt herkennen) tot slot nog: plotseling een verre reis maken. En zo beslis ik dezelfde avond, met dank aan American Beauty, dat het de hoogste tijd wordt om wat langer weg te gaan. De website www.wereldreis.nl geeft gelukkig wel thuis. En met enkele wat langere reizen is de midlifecrisis - als het een beetje meezit - als vanzelf alweer achter de rug. Alles gaat tenslotte voorbij...
Bij het ontbreken van een olifant met een langs snuit, blaast Kyteman deze keer dit verhaaltje uit. Take it away, Kyteman:
P.S. Mooi lenteweer en een midlifecrisis zijn wat mij betreft lastig te verenigen dus ik heb besloten dat mijn midlifecrisis voorlopig 'on-hold' gaat ;-)
P.S. II Voor geïnteresseerden is het boekje Midlife Mojo gratis-en-voor-niets bij mij af te halen.
Links: Trailer American Beauty - Briljante film over een man in een midlifecrisis. Checklist - Artikel met o.a. een checklist waaraan je de midlifecrisis kunt herkennen.
<a href="https://9aniime.su/"><em>9anime</em></a> is the best free anime streaming website where you can watch English Sub and Dub anime online. WATCH NOW! No Ads GUARANTEED!
