'Aandacht is schaars. De behoefte aan aandacht is echter onuitputtelijk.'
- Een quote uit een column van Arnon Grunberg in 'Wordt Vervolgd' (het magazine van Amnesty International).

Deze quote is wat mij betreft ook heel treffend voor Social Media. Wij mensen zijn aandachtsjunkies. Aandacht is lekker. Aandacht is energie. En op een iets hoger niveau is aandacht van anderen zelfs een soort erkenning van je bestaan.

Je ziet ons natuurlijke verlangen naar aandacht al mooi bij kinderen. Kinderen zijn dol op aandacht en ze ontwikkelen - zelfs al als baby - de vaardigheden die nodig zijn om aandacht te vragen. De aandacht die kinderen ontvangen geeft ze energie en daardoor kunnen ze het 'spel' onbeperkt blijven volhouden. En dus aandacht blijven trekken. Volwassenen zijn doorgaans wat meer geremd en gematigd bij het vragen om aandacht, maar het verlangen blijft.
 

Social Media
Met de opkomst van Social Media is het medialandschap voorgoed veranderd. Daar waar je vroeger een beperkt aantal 'zenders' had (televisiezenders, kranten, tijdschriften, etc.), is nu zo'n beetje iedereen een zender geworden. En elke 'zender' een publiek en zijn of haar portie aandacht.
Aan zenders dus geen gebrek meer. Iedereen die een account op Twitter, Facebook, Flickr, Hyves of YouTube heeft, is een zender geworden. Net zoals ik middels dit weblog een zender ben.
Met al deze nieuwe zenders is er een enorm overaanbod aan informatie op de markt gekomen. Want al deze zenders concurreren om de schaarse tijd van het publiek. Schaars, want het publiek wordt nog steeds beperkt. Een dag bestaat ook anno 2011 nog steeds maar uit 24 uur!

 
Twittermania
Van de Social Media was Twitter het afgelopen jaar het meeste in het nieuws. Deze dienst voor ‘microblogging’ maakte een spectaculaire groei door. Wanneer iemand actief wordt op Twitter wil deze een publiek - en dus volgers - hebben want zenden zonder publiek is een beetje als een exhibitionist die in een leeg park zijn jas opentrekt.
Nu is het vinden van een publiek makkelijk wanneer je een BN-er bent. Twitterende BN-ers zoals Paul de Leeuw, Youp van ’t Hek en Maxime Verhagen trekken als vanzelf volgers die op de bekende naam afkomen.
Voor ON-ers (Onbekende Nederlanders) werkt de zoektocht naar volgers ongeveer als volgt: zoek bekenden die ook tweeten en ga die volgen op Twitter. Vervolgens zullen de bekenden jou ook gaan volgen. Dat is bijna een wetmatigheid! Waarover later meer.
 

Het nieuwe statussymbool
Maar net zoals veel kleine tijdschriften ambities hebben om groot te worden zie je dat veel Twitteraars meer willen dan alleen gevolgd worden door bekenden. Want meer volgers betekent: meer aandacht. En dat is nou juist dat schaarse spul dat zo lekker is: aandacht!
Dus de truc is dan om ook onbekenden te gaan volgen wiens tweets je leuk of interessant vindt. En wanneer het een beetje meezit gaan deze onbekenden jou dan weer volgen. Zo zijn er al gebruikers van Twitter die duizenden mensen volgen en die door duizenden mensen gevolgd worden. Wanneer deze duizenden mensen dan ook nog eens enkele Twitter berichtjes per dag gaan plaatsen, heb je per dag al snel 10.000 tweets te verwerken en kun je zonder problemen fulltime twitteraar worden.

Het aantal volgers op Twitter lijkt ook een statussymbool te worden. Veel volgers betekent dat je blijkbaar iets te melden hebt, dat je een brede groep mensen weet te interesseren. Dan ben je dus goed bezig. En het is natuurlijk lekker voor het ego van de Twitteraar.
 

Relevante informatie?
Een van de beloftes van moderne, slimme technologie was dat je op intelligente wijze precies die informatie uit de grote hoop kan filteren die voor jou interessant is. Denk hierbij bijvoorbeeld aan RSS Feeds of, meer bekend, de Google advertenties die je in de rechterkolom van het scherm ziet na een zoekopdracht. Deze hebben altijd betrekking op wat je als zoekopdracht invult  en hebben dus vaak een grotere relevantie dan een ongericht reclameblaadje in de brievenbus.
Zo zou je ook op Twitter heel gericht mensen kunnen volgen die voor jou echt interessant of leuk zijn, en daarbij hopen dat deze mensen ook veel relevante tweets plaatsen. Maar vanwege het sociale karakter van Social Media (het woord zegt het al) is de praktijk weerbarstiger.
 

Ik volg jou, volg jij mij?
Allereerst wordt je min of meer verplicht om bekenden die jou volgen andersom ook te volgen. Dit is bijna een sociale wetmatigheid! Bijvoorbeeld: mijn buurman gaat mij op Twitter volgen, en stel nu dat ik andersom mijn buurman niet terug ga volgen. Dan zeg ik eigenlijk: 'Beste buurman, leuk dat je me volgt, maar helaas vind ik jou niet interessant genoeg om...'. Dat laatste zal mijn buurman niet erg waarderen, alleen al voor het behouden van de lieve vrede is het beter om een bekende die jou volgt andersom ook te gaan volgen.
En stel nu dat mijn buurman kleiduivenschieten als hobby heeft, maar dat ik deze passie voor het kleiduivenschieten niet deel, dan word ik op Twitter toch dagelijks op zijn kleiduif-schiet-updates getrakteerd.
Zo is het natuurlijk maar zeer de vraag of mijn volgers (gelukkig zijn dat er nu nog maar enkelen) zitten te wachten op een status aangaande mijn kop koffie. Maar stoppen met iemand volgen is eigenlijk zeggen: 'Karel, ik vind jou niet interessant meer...', en daar hangt in de relatiesfeer mogelijk een duur prijskaartje aan.
Een echte oplossing hiervoor ken ik niet. Natuurlijk zou ik in het fictieve voorbeeld van de tweets van mijn buurman (die ik dus 'verplicht' volg) deze met een soort van Spamfilter kunnen negeren. Maar stel nu dat mijn buurman ineens begint te twitteren over een ernstige ziekte die hem overkomen is. Hij zal er van uitgaan dat zijn volgers dat lezen en dat dus weten. Als ik dan  op zondag tijdens het grasmaaien (dat is al helemaal fictief, maar dat terzijde) mijn buurman tegen kom en ik weet van niets? Auw.

Soorten Twitteraars
Twitteraars zijn er in vele soorten en maten.
Je hebt de exhibitionisten voor wie het twitteren haast op een soort van publiekelijk oreren lijkt. Je herkent ze onder meer aan onnodig veel retweeten, persoonlijke reacties naar iedereen sturen in plaats van alleen naar degene waarvoor het bedoeld is en een hoge zendingsdrang met de ik-factor (ik ga-, ik ben-, ik vind-, etc.)
Je hebt de voyeurs op Twitter die zelf nauwelijks tweeten maar wel veel mensen (stiekem?) volgen.
Je hebt de goeroes die in Twitter het medium hebben gevonden om hun stokpaardjes (steeds opnieuw) te delen. De 'nieuwe zakelijken' die via Twitter hun naam als ware het een merk proberen te 'branden'.
Je hebt de echte Twitter-junkies. Deze groep Twitter verslaafden groeit snel! Voor behandeling van mensen die meer dan 10.000 mensen volgen (en ja die zijn er!) lijkt mij een Twitter-ontwenningskliniek een gat in de markt.
Maar boven alles heb je natuurlijk heel veel 'gewone' gebruikers die het ofwel leuk vinden om het wel en wee van bekenden te volgen en/of Twitter te gebruiken als zakelijk kanaal om hun producten (of zichzelf) te vermarketen.


To Tweet or not to Tweet
In de gigantische Twittervijver is natuurlijk ongelooflijk veel leuks en interessants te vinden - er is op deze planeet nu eenmaal veel wat leuk en interessant is - en er bestaan gelukkig ook veel leuke en interessante mensen. Ook op Twitter. Alleen is het erg lastig relevante info te vinden zonder ook een enorme partij rotzooi te moeten verwerken.

De inhoud van tweets is natuurlijk net zo divers als mensen zijn. Van links naar artikelen en YouTube-filmpjes tot het bericht dat de hond van tante Annie een nieuw merk brokken heeft.
Mijn eerdere voorbeeld van het getweete koffiemoment is bewust gekozen omdat er op Twitter veel berichten van vergelijkbare strekking te vinden zijn. Inhoudelijk wellicht geen bijdrage tot de wereldliteratuur maar voor een goede bekende kan dergelijke nieuws, mits gedoseerd, best leuk zijn. Maar wanneer je, en dat is de trend op Twitter, veel mensen gaat volgen (al dan niet ‘verplicht’) krijg je dus een enorme berg aan bagger op je scherm, waarbij het lastig wordt de krenten uit de pap te vissen. Bedenk eens hoeveel 'Gelukkig Nieuwjaar'-berichten je de afgelopen dagen voorbij hebt zien komen wanneer je 15.000 mensen volgt. Voor de echte Twitterverslaafde is dat lekker omdat 'het schermpje dan weer beweegt'. Maar persoonlijk moet ik er niet aan denken.

Deze grote hoeveelheid ongewenste tweets is voor mij dan ook de voornaamste reden dat ik zelf nog niet aan het twitteren geslagen ben. Daar komt bij dat mijn hersenen de enorme overload aan prikkels die het oplevert niet aankunnen. Eigenlijk dezelfde reden waarom ik een Nee-Nee sticker op de brievenbus heb. Er komt zoveel binnen waar ik niet op wacht, maar ik heb tegelijkertijd toch het gevoel dat ik die stapel moet doorlopen.
Daarnaast is er het verslavingsrisico. Want ook in mij schuilt een junkie die wellicht snel verslaafd zal raken aan het medium, en die het moeilijk zal kunnen laten om de oneindige stroom aan Twitter berichten dan (te) vaak te checken. Net zoals ik in mijn mailbox maar moeilijk van de 'verzend & ontvangen' knop kan afblijven.

Karaktermoord
Voor het geval het zo mocht lijken; dit artikel is geenszins bedoeld als karaktermoord op Twitteraars.
Zoals vaker in dit weblog benoem ik dingen graag bij de naam, juist wanneer ‘wij mensen’ deze liever niet benoemd zien. Zo kun je de schreeuw om aandacht van veel Twitteraars als iets negatiefs zien als je vindt dat volwassen mensen niet om aandacht horen te vragen. Maar ik zie er persoonlijk meer heil in om gewoon te erkennen dat die behoefte aan aandacht er nu eenmaal is. En dat die er ook mag zijn. Zo ook bij mij! Mijn dag begint vaak beter wanneer in mijn mailbox wat leuke of lieve briefjes vind, dan wanneer er niemand op de wereld in de tussentijd eraan dacht om mij wat aandacht te schenken. Dat is nu eenmaal mens eigen. En net zoals toen ik in goed zaad erover schreef dat de man het liefst zijn zaad in zoveel mogelijk dames injecteert, zo willen veel Twitteraars hun tweets het liefste aan een zo groot mogelijke doelgroep kenbaar maken. En zolang zowel de zender als de ontvanger dit prettig vindt ben ik er helemaal voor.
En nu ik toch inga op de als 'minder goed' beoordeelde eigenschappen van de mens: ik geloof ook dat er in ieder mens een voyeur schuilt. Nou vooruit, ik heb geleerd om mijn eigenschappen niet zomaar blind op anderen te projecteren, er schuilt in elk geval een voyeur in mij! ;-)
Ja, ik zou uit nieuwsgierigheid stiekem wel via een verborgen camera achter gesloten deuren willen spieken wat er allemaal gaande is. En een medium als Twitter voorziet voor een klein stukje in die behoefte. Weliswaar (en dat is natuurlijk jammer) ligt er een filter op (doordat de afzender bepaalt wat hij wel en niet laat zien), maar toch. Het volgen van mensen op Twitter heeft ook iets van voyeurisme! En ook dat mag er van mij gewoon zijn. 
 

De spagaat
Nu zit iedere ON-'zender' die een wat grotere doelgroep wil bereiken in zekere zin gevangen in de spagaat van de Social Media. Zo zou ik het als schrijver wel leuk vinden als dit stukje veel gelezen wordt en wellicht zal prikkelen tot een leuke discussie. Maar om dat te bereiken heb je veel lezers nodig en daarvoor is de groep abonnees op dit blog te klein.
De oplossing ken ik wel: een potje hevig gaan twitteren en veel gaan volgen en gevolgd worden. Maar om redenen die ik hier beschreven heb, heb ik tot op heden ervoor gekozen dat niet te gaan doen.

Maar, net zoals resultaten uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst, kan het zomaar zijn dat ik in 2011 eindelijk door het Twittervirus gegrepen word. Eerst maar eens afwachten of mijn koffie-tweets al wat van die overheerlijke aandacht gaan opleveren.

En nu eindelijk maar een échte kop koffie. Ik was door al mijn geblog en getweet daar nog niet aan toegekomen. En misschien zit in dat laatste zinnetje nog wel de belangrijkste boodschap verborgen.

P.S. Ik ben te volgen op Twitter via Einstein1967, haha.