“Not all those who wander are lost.” J.R.R. Tolkien
Deze zomer stond Canada op het programma met een soort backpacken-de-luxe reisconcept*.
(*Dat wil zeggen: reizen op de bonnefooi, overnachten in simpele hostels en guesthouses, maar wel met een huurauto om mobiel te zijn; de rugzak was mee maar meer als symbool dan noodzaak.)
Ik kan West-Canada in 3 woorden samenvatten: natuur, natuur en natuur.
Natuurlijk is er meer. Maar wanneer je geen natuurliefhebber bent heb je in West-Canada waarschijnlijk weinig te zoeken.
Opvallend is vooral de vitaliteit en uitbundigheid van al deze natuur. Bloemen bloeien er vrolijk op los. Bergriviertjes, gevoed door gletsjers, vinden bruisend van de energie hun weg omlaag. Diepblauwe meren worden afgewisseld met mysterieus groen ogende soortgenoten. En het water in al deze meren is ongekend schoon. Wildlife is er eveneens in overvloed en maakt er een leuke beestenboel van. Daar waar ik in Nederland een waarschuwingsbord voor overstekend wild totaal niet meer serieus kan nemen betekent een dergelijk bord in Canada bijna een garantie op het zien van wildlife. Het wildlife is heel wat minder schuw dan dat wat we in onze regio gewend zijn. Met name de vele 'eekhoornachtigen' en 'hertachtigen' zijn vaak tot op korte afstand te benaderen. En ook de herkomst van de uitdrukking "beren op de weg zien" wordt in Canada snel duidelijk.
Canada through a window (best viewed in HD)
Met al dit natuurschoon is zo'n beetje het halve land inmiddels tot park benoemd. Canada koestert haar natuur: in de parken bijvoorbeeld geen benzinestations en geen 'lelijke' commercie. De natuur is vaak het beste per voet te bewonderen waarbij de hiking trails vaak schitterend zijn aangelegd: Trappetjes, boardwalks, tunnels, bruggen in alle soorten en maten, bankjes om uit te rusten... Voor de wandelliefhebber is Canada een waar paradijs. Nou ja, bijna... Want ook de muggen hebben een aantal van deze mooie plekken gevonden en kunnen het verschil maken tussen een ontspannen wandeling en rennen voor je leven.
Natuur is dus hetgeen je in Canada kunt vinden. In al haar overvloed en in al haar uitbundigheid. Toerisme
Een opvallende constatering is dat binnen deze zo fris en gezond ogende omgeving geregeld heel wat minder fris en gezond ogende mensen zijn terug te vinden. Met name in de beroemdste parken zoals Jasper en Banff, waar het massatoerisme zijn weg heeft gevonden, zijn er nogal wat bezoekers die ietwat lijken te mismatchen met de omgeving...
Stomme toeristen
Ik mag mezelf graag zien als een vrije geest die de gebaande paden verlaat en 'off the beaten track' de juweeltjes ontdekt die de doorsnee-toerist nooit zal vinden. Maar in Canada is het soms bijna onontkoombaar ook de mainstream route tijdelijk te volgen. Al was het maar omdat het de enige route in een bepaald gebied is. En eerlijk gezegd zijn al die toeristen daar mij een doorn in het oog.
De twee meest irritante subgroepen:
De Aziaten: De Aziaten (en wellicht meer nauwkeurig de Japanners?) zijn herkenbaar doordat deze permanent aan het fotograferen en filmen zijn. Foto's staand voor de berg, foto's zittend bij de waterval, foto's lachend bij de berenhuid, foto's ... etc. etc. Zelfs de meest onzinnige objecten moeten samen met vrouw en kinderen op de foto.
En hoe mooi ook... zelfs de meest prachtige waterval verliest voor mij haar schoonheid wanneer er 20 Aziaten voor staan die hun 'ik-ben-er-geweest-plaatjes' aan het schieten zijn. Ik heb sowieso nooit begrepen waarom ze zelf zo nodig op de foto moeten omdat dit de foto's naar mijn idee bepaald niet mooier maakt.
De oplossing om deze groep te ontlopen is simpel: 5 minuten lopen.
De Aziaten hebben een druk reisprogramma en blijven nooit veel langer dan vijf minuten op een locatie. Met een korte wandeling ben je dus deze groep kwijt.
Johnston Canyon ( na 15 min lopen)
De touringcar toerist.
De touringcartoerist is een groepsdier die zich doorgaans alleen in georganiseerd verband verplaatst. De touringcartoerist houdt van veiligheid en zekerheid en begeeft zich zelden buiten de kudde.
Bij een bezoek aan (de op zich prachtige) Johnston Canyon in Banff NP werd ik er bijna claustrofobisch van. Als een plaag insecten maken de groepen touringcartoeristen zich het gebied eigen. Buslading na buslading werd gedropt. Met als dieptepunt de groepen die herkenbaar waren aan de nametags op de borst: Andy, James, Susan... Ongetwijfeld uitgedeeld door de reisleider om de onderlinge communicatie binnen de groep te bevorderen. Yekkie!
Oplossing om deze groep 'kwijt' te raken: 10-15 minuten lopen. De touringcartoerist moet immers binnen 30 minuten weer verzamelen bij de bus.
Nu besef ik natuurlijk dat al deze groepen toeristen even zo goed als ik het recht hebben om deze plekken te bezoeken. En de 'loner' die alleen in een huurautotje door een land trekt zal in de ogen van de meeste mensen natuurlijk heel wat vreemder zijn dan de doorsnee-toerist. Maar dat neemt niet weg dat het even lekker was om hier openbaar over mijn irritatie bij deze soorten toeristen te klagen. En ik schreef 10 jaar terug al eens over een wellicht misplaatst superioriteitsgevoel van de backpacker...
Minpunten Ook al is Canada qua natuur prachtig, toch zijn ook wel wat minpunten te benoemen:
Allereerst hoef je voor stedenschoon in elk geval niet naar Canada. Vancouver is een mooie en fraai gelegen stad met een interessante architectuur. Maar dan heb je het qua steden ook wel zo'n beetje gehad. Veel steden zijn wat mij betreft zelfs ronduit lelijk te noemen. Wat in Canada een stad heet lijkt soms op wat we in Nederland een industrieterrein noemen: Brede wegen met lange rijen van winkels, blok na blok netjes vierkant geordend. Plaatsen missen vooral vaak een echt centrum, een hart. Of om een tekst uit een van mijn reisboeken te quoten "Nanaimo is een winkelcentrum op zoek naar een stad".
De lelijkheid van steden gaat soms zo ver dat ik opgelucht adem haalde wanneer ik een Starbucks logo zag. En wanneer een Starbucks gelegenheid de hoogst haalbare graad van gezelligheid en smaak in een plaats moet bieden weet je eigenlijk genoeg. Ik kan me ook niet voorstellen dat mensen in zo'n lelijke plek goed gedijen. Het kan een bevooroordeelde waarneming zijn maar bijvoorbeeld in een plaats als Cranbrook (wat mij betreft een volledig zielloos oord) leek er iets zwaars om de mensen heen te hangen. Hoe dan ook: voor de steden hoef je niet naar West-Canada!
Dan is er ook wel wat aan te merken op het weer. Het weer in Canada is nog veel onbetrouwbaarder dan in Nederland. Met name in berggebieden is het oog vaak de enige betrouwbare voorspeller. En bij 'slecht' weer is er in een land dat vooral draait om natuur-recreatie niet zo gek veel te doen. Ik heb dan ook heel wat meer kilometers gemaakt dan oorspronkelijk gepland omdat ik een aantal keer bewust op zoek ben gegaan naar de zon.
Tot slot had er in Canada wat mij betreft iets meer variatie door de schepper mogen worden aangebracht. Daar waar je in het westen van de USA moeiteloos in de ochtend de sneeuw in Yosemite kunt bewonderen, in de middag door de woestijn van Death Valley kunt rijden om in de avond te eindigen in het knotsgekke Las Vegas, is er in Canada iets meer eentonigheid.
De basisingrediënten zijn immers veelal dezelfde: Bergen, meren, bossen, rivieren, canyons, gletsjers, watervallen. Uiteraard in verschillende soorten en maten. Maar toch... Waar ik in het begin nog enthousiast de auto parkeerde wanneer er een bord langs de weg stond dat er een waterval te zien was, had ik na een week of 3-4 toch al wel de eerste tekenen van 'watervalmoeheid'. Hoe mooi ook: er treedt bij ons mensen (of in elk geval bij mij) snel een zekere mate van gewenning op.
Maar los van deze kritische kanttekeningen is Canada wat mij betreft boven alles een prachtig land. En vooral een waar paradijs voor 'hikers'.
Het doel is de reis Op één van mijn laatste dagen in Canada maak ik een praatje met eigenaar van een leuk guesthouse in Tofino. Hij vraagt me naar de hoogtepunten van mijn Canada reis. Een simpele vraag met een ietwat minder simpel antwoord.
Zoals een echte waarnemer betaamt monitor ik ook zelf mijn eigen 'staat van zijn' met enige regelmaat. Mijn highs had ik in Canada met name wanneer ik onderweg was. Onderweg naar het onbekende. Achter elke bocht op de weg kan zich een nieuwe verrassing bevinden, iets nieuws te ontdekken zijn. Autorijden in Canada vond ik sowieso verrassend leuk: de omgeving is veelal erg 'scenic'. En het rijden in een automaat uiterst comfortabel; zeker met cruise control en een systeem waarbij je de gewenste temperatuur gewoon in graden celsius kunt instellen. Het autoraam vormt het venster naar de werkelijkheid buiten en binnen in de auto creëer ik met muziek de sfeer die het beste past bij de omgeving en mijn stemming van de dag.
Daarbij geeft een auto een enorm gevoel van vrijheid. Je hebt letterlijk het stuur in handen en kan dus elk moment beslissen een andere weg in te slaan, of te stoppen bij een leuk cafeetje voor een kop koffie. Het gevoel dat alle opties open zijn werkt bij mij heel bevrijdend. Ik vind het heerlijk om in de ochtend nog niet te weten waar ik in de avond slapen zal en geen idee te hebben wie of wat er op mijn pad komt. Niets ligt vast. En juist doordat niets vast ligt kan alles gebeuren: een leuke of inspirerende ontmoeting in een hostel, de ontdekking van een geweldige B&B, een verrassend mooie hikingtrail....
Basisingrediënten: bergen, meren, bossen...
Deze manier van reizen op de bonnefooi kan er natuurlijk evengoed toe leiden dat de dag eindigt in een troosteloos barretje. Zo één waar de lokale dronkelui mistroostig vanaf hun barkruk naar de tv-schermen met 24 uur sport kijken, terwijl ze de misère van hun leven proberen weg te drinken. Maar ook van dit soort momenten kan ik op een bepaalde manier genieten. Door heel even een passant te zijn op plaatsen waar je normaal nooit zou komen. En als toeschouwer onder het genot van een biertje voor even een klein inkijkje te krijgen in de levensverhalen van de aanwezigen. Daarbij wetend dat er morgen weer een nieuwe dag is, met mogelijk weer nieuwe bijzondere ervaringen in het verschiet.
Dus juist het onderweg zijn zelf geeft mij vaak een soort van euforisch gevoel. Of zoals de quote in de header van dit weblog al mooi samenvat: Het gaat bij het reizen niet zozeer om de bestemming maar om het reizen zelf. Een bestemming is nodig om in beweging te komen, maar niet datgene waar het werkelijk om draait.
Aanpassingsvermogen Daar waar ik voor vertrek nog een beetje huiverend dacht dat ik wellicht niet meer staat zou zijn te kunnen slapen in hostels waarin je in een kleine kamer met zes mensen wordt gepropt, bleek hier vrij snel een soort gewenning op te treden. Het lichaam en de geest past zich verrassend snel aan aan de veranderende omgeving.
Het reizen blijkt voor mij in elk geval een uitstekend medicijn tegen de midlifecrisis. Dus lijkt het mezelf verstandig deze therapie nog even door te zetten. Volgende reisbestemming: Costa Rica. Planning: december 2011!
